تاریخچه واترپلو در المپیک | بررسی واترپلو در ادوار مختلف المپیک

برای پرداختن به تاریخچه واترپلو در المپیک بهتر است ابتدا به چگونگی ابداع آن در سطوح کوچک‌تر بپردازیم. واترپلو یک نوع ورزش آبی گروهی محسوب می‌شود که شکل‌گیری آن به سال‌های 1870 در بریتانیا برمی‌گردد. تقریباً در همان سال‌ها دو کشور اروپایی اسکاتلند و انگلیس به تدوین قوانین این رشته پرداختند. در این رشته هر تیم از شش نفر تشکیل شده که باید از طریق شنا توپ را به دروازه حریف برسانند؛ بنابراین ورزشکارانی که در این رشته به رقابت می‌پردازند باید تسلط کافی و لازم را هم برای شنا و هم برای مدیریت توپ داشته باشند و به همین دلیل حضور این ورزش چندبعدی در المپیک‌، طرفداران زیادی دارد.

اولین مسابقات واترپلو در المپیک 

وقتی برای اولین بار، المپیک ورزشی در سال 1896 تشکیل شد؛ هیچ اثری از ورزشکاران رشته واترپلو در آن المپیک نبود و جای خالی رشته واترپلو به چشم می‌آمد. تا اینکه اولین مسابقات واترپلو در المپیک 1900 به نمایش گذاشته شد و به قهرمانی بریتانیا ختم شد. در این رقابت، واترپلو اولین ورزش گروهی بود که توانسته بود به المپیک راه یابد. در اولین مسابقه واترپلو در المپیک که در رود سن در فرانسه برگزار شد، تنها 8 تیم از کشورهای مختلف شرکت کردند که همه آن‌ها اروپایی بودند. نهایتاً در این رقابت کشورهای بریتانیا، بلژیک و فرانسه به ترتیب مدال‌های طلا، نقره و برنز را کسب کردند. در تاریخچه واترپلو در المپیک، آمریکا تنها تیم غیر اروپایی است که نمایندگانش توانسته‌اند مدال کسب کنند.

یکی دیگر از معروف‌ترین و اولین مسابقات واترپلو در المپیک مربوط به سال 1956 در ملبورن است که به آن مسابقه، لقب خون در آب داده‌اند. این رقابت بین گروه‌های مجارستان و شوروی برگزار شده بود. ظاهراً چند روز پیش از شروع این مسابقه، تنش‌های سیاسی بین این دو کشور افزایش یافته بود و از طرف دیگر در بازی المپیک، مجارستان با کسب چهار امتیاز از تیم شوروی که نتوانسته بود حتی یک گل را به ثمر برساند جلو زد و همه این‌ها باعث شد تا والنتین پروکوف بازیکن شوروی، مقابل چشم تماشاگران چنان مشت محکمی به صورت اروین زادور بازیکن مجارستانی بزند که در چند ثانیه آب مسابقه پر از خون شود هرچند در این بازی، مجارستان برنده مدال طلا گردید همچنین در تاریخچه واترپلو در المپیک، بیشترین مدال تاکنون بر گردن بازیکنان مجارستانی آویخته شده است.

تاریخچه واترپلو زنان در المپیک

در مسابقات سراسر دنیا به ورزش بانوان توجه ویژه‌ای می‌شود و به همین دلیل پرداختن به تاریخچه واترپلو زنان در المپیک، اهمیت زیادی دارد. علی‌رغم اینکه سال 1870، ورزش واترپلو در میان مردان شروع شده بود و 30 سال بعد مردان در این رشته در المپیک حضور یافتند اما در آن زمان، این رشته حتی در کوچک‌ترین سطوح ورزشی به زنان تعلق نداشت. تا اینکه هلند در واترپلوی زنان پیش‌قدم شد و روزبه‌روز محبوبیت این ورزش در میان بانوان افزایش یافت. بااین‌حال ورود بانوان به رشته واترپلو با فراز و نشیب‌های زیادی همراه بود. به‌طوری‌که زنان، 35 سال از شرکت در مسابقات واترپلو به دلیل خشن بودن بازی، محروم بودند.

 باوجود تمام این مشکلات، شروع تاریخچه واترپلو زنان در المپیک، مربوط به المپیک 2000 سیدنی است که از 16 سپتامبر تا 1 اکتبر به طول انجامید. در این رقابت تنگاتنگ، گروه واترپلوی بانوان استرالیا مدال طلا را به دست آورند و حریف آمریکایی خود را شکست دادند. در این المپیک که در استرالیا برگزار شد، 6 کشور نام خود را به‌عنوان اولین تیم در تاریخچه واترپلو زنان در المپیک ثبت کردند. از بین این 6 کشور پیشتاز در واترپلو زنان، ایالات متحده آمریکا، روسیه و هلند به ترتیب جایگاه دوم، سوم و چهارم را در اولین المپیک واترپلوی  زنان کسب کردند.

از سال 2012 تا 2020 تیم زنان واترپلوی ایالات‌متحده آمریکا توانست به‌طور متوالی سه مدال طلای المپیک را به دست بیاورد و به همین سبب تبدیل به اولین تیم واترپلوی زنان در تاریخ المپیک شد که توانستند پی‌درپی برنده شوند. بی‌شک این افتخار بزرگی برای ورزشکاران زن آمریکایی محسوب می‌شود و باید دید این بانوان در هفتمین مسابقات المپیک واترپلوی زنان که در 2024 برگزار می‌شود چه خواهند کرد. 

علی‌رغم اینکه در تاریخچه واترپلو در المپیک برای زنان و مردان تفاوت فاحشی وجود ندارد، اما مردان در 4 راند 8 دقیقه‌ای با یکدیگر رقابت می‌کنند و زنان در زمانی کوتاه‌تر یعنی 4 راند 6 دقیقه‌ای هنرنمایی می‌کنند. همچنین، استخری که در مسابقات واترپلوی زنان (طول 25 و عرض 17 متر)  وجود دارد ابعاد کوچک‌تری نسبت به استخر مردان (طول 30 و عرض 20 متر) دارد.

رشته‌های آبی المپیک عموماً به این صورت بوده‌اند که زنان بعد از مردان و به فاصله‌ی اندکی از آن‌ها وارد آن رشته می‌شدند، اما همان‌طور که ملاحظه کردید حضور زنان در رشته‌ی واترپلو در المپیک، بسیار دیرتر و دقیقاً یک قرن بعد از مردان رخ داده است که بررسی دلایل این تاخیر مورد توجه بسیاری از متخصصان ورزش قرار گرفته است. 

واترپلو در المپیک 2012 لندن

اگر بخواهیم به بررسی واترپلو در ادوار مختلف المپیک بپردازیم بهتر است از المپیک 2012 لندن شروع کنیم. واترپلو در المپیک 2012 لندن، در ورزشگاه واترپلوی لندن با حضور 257 رقابت‌جو در 12 گروه مردان (155 نفر) و 8 گروه زنان (102 نفر) برگزار شد. این مسابقه که از 29 جولای تا 12 آگوست ادامه داشت، نهایتاً با اعطای مدال طلای مردان به کشور کرواسی و مدال طلای زنان به ایالات متحده آمریکا پایان یافت. در گروه مردان به ترتیب کشورهای ایتالیا، صربستان و مونته‌نگرو جایگاه دوم، سوم و چهارم را کسب کردند و زنان به ترتیب از کشورهای اسپانیا، استرالیا و مجارستان در سکوی قهرمانی دوم، سوم و چهارم ایستادند.

 در جدول زیر اسامی تمام کشورهایی که در واترپلو در المپیک 2012 لندن مدال کسب  کرده‌اند به همراه تعداد مدال‌های دریافتی آن‌ها آمده است: 

واترپلو در المپیک 2016 ریو 

واترپلو در المپیک 2016 ریو، در مرکز ورزش‌های آبی ماریا لنک با حضور 104 خانم و 154 مرد در 12 گروه مردان و 8 گروه بانوان برگزار شد. بعد از 66 بازی بین گروه‌های مختلف که از 6 تا 20 آگوست طول کشید، سرانجام کشور صربستان مدال طلای مردان و مجدداً ایالات متحده آمریکا مدال طلای زنان را به دست آورد. از گروه مردان به ترتیب کشورهای کرواسی، ایتالیا و مونته‌نگرو رتبه‌ی دوم، سوم و چهارم را به دست آوردند و از گروه بانوان به ترتیب کشورهای ایتالیا، روسیه و مجارستان مقام دوم، سوم و چهارم را کسب کردند.

در جدول زیر اسامی تمام کشورهای شرکت‌کننده در واترپلو در المپیک 2016 که مدال کسب  کرده‌اند را به همراه تعداد مدال‌های دریافتی آن‌ها مشاهده می‌کنید: 

واترپلو در المپیک 2020 توکیو 

مسابقه‌ی واترپلو در المپیک 2020 توکیو در مرکز بین‌المللی شنای تاتسومی توکیو از 24 جولای تا 8 آگوست اجرا شد. در این رقابت 286 نفر که شامل مردان در 12 تیم و بانوان در 10 گروه بوده، طی 74 مسابقه به رقابت با یکدیگر پرداختند. در کمال شگفتی در تاریخچه واترپلو در المپیک، برندگان مدال طلای واترپلو در المپیک 2020 توکیو هم در مردان و هم در زنان مشابه‌ی المپیک 2016 ریو می‌باشد یعنی کشور صربستان مدال طلای مردان را برای دومین سال متوالی و ایالات متحده آمریکا مدال طلای زنان را برای سومین سال متوالی به دست آورد. در گروه مردان کشورهای یونان، مجارستان و اسپانیا به ترتیب جایگاه دوم، سوم و چهارم را از آن خود کردند و در گروه زنان به ترتیب کشورهای اسپانیا، مجارستان برنده‌ی مقام دوم، سوم شدند.

برای آگاهی از اسامی تمام کشورهای شرکت‌کننده در واترپلو در المپیک 2020 توکیو که مدال کسب  کرده‌اند و تعداد مدال‌های دریافتی آن‌ها جدول زیر را مشاهده بفرمایید: 

واترپلو در المپیک 2024 پاریس 

در رقابت‌های واترپلو در المپیک 2024 پاریس، 286 نفر از 15 کشور در 12 تیم مردان و 10 تیم بانوان به رقابت خواهند پرداخت که این تعداد شرکت‌کننده و دسته‌بندی آن‌ها دقیقاً مشابه المپیک 2020 توکیو است. لازم به ذکر است که چون  گروه واترپلوی زنان به نمایندگی ایالات متحده آمریکا طی سال‌های متمادی خوش درخشیده‌اند، علاقه‌مندان زیادی در المپیک 2024 به عملکرد آن‌ها از 27 جولای تا 11  آگوست چشم دوخته‌اند.

جمع‌بندی: 

به‌طورکلی در این مقاله نگاهی به  تاریخچه واترپلو در المپیک داشتیم و فهمیدیم برای اولین بار واترپلو تحت عنوان رشته‌های حرفه‌ای در المپیک، برای مردان در سال 1900 نمایان شد و زنان برای نخستین بار در سال 2000 و در سیدنی قدم به عرصه‌ی واترپلو در المپیک گذاشتند. از همان ابتدا تقریباً تمام کشورهای شرکت‌کننده در واترپلو المپیک، از اروپا بوده‌اند و کشور مجارستان با کسب 9 مدال، بیشتر مدال‌ها در این رشته را به خود اختصاص داده است. امروزه این رشته در حال گسترش بین کشورهای مختلف در سراسر جهان است. برای اطلاع از برنامه مسابقات واترپلو المپیک 2024 پاریس و دیدن ویدئو مسابقات واترپلو کلیک کنید.

منابع: سایت المپیک فندوم و سایت فدراسیون جهانی ورزش های آبی